W Wielki Czwartek, a zarazem w przededniu 100. rocznicy śmierci Ludwika Zamenhofa, Opera i Filharmonia Podlaska zaprasza na koncert „Esperanto – język nadziei”. Zamenhof zmarł 14 kwietnia 1917 roku. Uważał, że do nieporozumień między ludźmi dochodzi przez barierę językową, wymyślił więc język wspólny dla wszystkich. Marzył o uniwersalnym języku, który sprawi, że wszyscy ludzie będą "braćmi". Twórca esperanta, który biegle władał językiem polskim, rosyjskim, niemieckim, francuskim, angielskim, łaciną i greką urodził się w Białymstoku 15 grudnia 1859. W tym czasie miasto było tyglem kulturowym zamieszkałym przez cztery grupy narodowościowe: Polaków, Rosjan, Niemców i Żydów. Duch idealisty Zamenhofa, wierzącego w możliwość porozumienia ponad podziałami kulturowymi i granicami, unosić się będzie tego wieczoru nad każdym wykonywanym dziełem.
W pierwszej części koncertu usłyszymy „Fanfarę dla Europy” Andrzeja Panufnika, kompozytora przez wiele lat w Polsce pomijanego, po jego ucieczce do Wielkiej Brytanii w 1954 roku. W 1972 roku Panufnik skomponował zaledwie jednominutową „Fanfarę dla Europy” przeznaczoną dla młodych wykonawców. Utwór, napisany z okazji powołania do życia Europejskiej Wspólnoty Ekonomicznej (European Economic Community), opiera się na dźwiękach EEC – od inicjałów organizacji. Został zamówiony przez władze miasta Richmond i wykonany w marcu 1973 roku w Londynie. Kompozytor nie włączył go do katalogu swoich dzieł, myśląc o nim prawdopodobnie jak o okazjonalnym drobiazgu, który zresztą do dziś pozostawał dostępny jedynie w rękopisie. W Wielki Czwartek w Białymstoku utwór zabrzmi po raz pierwszy w Polsce.
Muzyka klasyczna śpiewana w języku esperanto narodziła się wraz z prawykonaniem I Symfonii „Esperanto” Davida Gainesa w 2002 roku. Styl tego dzieła zdaje się być odzwierciedleniem „wspólnego języka wszystkich ludzi”, jego instrumentacja – obejmująca zarówno instrumenty typowe dla europejskiej orkiestry symfonicznej, jak i te z kręgu tradycji azjatyckiej, południowoamerykańskiej czy afrykańskiej – skłania się ku globalnemu uniwersalizmowi, a melodyka pulsuje różnorodnością kultur. Partię solową wykona Joanna Dobrakowska (mezzosopran), którą białostoccy melomani pamiętają jako Carmen.
W drugiej części koncertu zabrzmi Fantazja c-moll Ludviga van Beethovena, która ze względu na wprowadzenie chóru postrzegana jest jako zapowiedź finału IX Symfonii. Dzieło jest wyjątkowym połączeniem koncertu fortepianowego i kantaty, cyklem jedenastu wariacji, w którym kolejno nowe instrumenty podejmują temat. Beethoven wprowadził tu pomysł, którym być może inspirował się Ravel, pisząc słynne Bolero: stopniowo włączał do gry kolejne instrumenty na zasadzie orkiestrowego crescendo, aż do uzyskania tutti. Chór i Orkiestra Opery i Filharmonii Podlaskiej wystąpią pod batutą Pawła Kotli, na fortepianie zagra Paweł Kowalski, jeden z najbardziej wszechstronnych polskich muzyków, posiadający w swoim repertuarze kilkadziesiąt utworów na fortepian i orkiestrę, od W.A. Mozarta po H.M. Góreckiego. Partie solowe wykonają: Anna Wolfinger (sopran), Hanna Różankiewicz (sopran), Karolina Kuklińska (alt), Przemysław Borys (tenor), (Łukasz Załęski (tenor), Taras Kuzmych (bas). Chór przygotowała Violetta Bielecka.
Wspomnienie o Ludwiku Zamenhofie wygłosi Przemysław Wierzbowski, prezes Białostockiego Towarzystwa Esperantystów.
KONCERT SYMFONICZNY
Koncert z okazji 100. rocznicy śmierci L. Zamenhofa
„Esperanto – język nadziei”
Czwartek 13 kwietnia 2017 | godz. 19.00
Sala koncertowa, ul. Podleśna 2
Chór i Orkiestra Opery i Filharmonii Podlaskiej
Paweł Kotla – dyrygent
Joanna Dobrakowska – mezzosopran
Paweł Kowalski – fortepian
Anna Wolfinger – sopran
Hanna Różankiewicz - sopran
Karolina Kuklińska – alt
Przemysław Borys – tenor
Łukasz Załęski – tenor
Taras Kuzmych – bas
Violetta Bielecka – przygotowanie chóru
Program:
Andrzej Panufnik – „Fanfara dla Europy” – premiera polska
David Gaines – I Symfonia „Esperanto” na mezzosopran i orkiestrę
Ludwig van Beethoven – Fantazja c-moll na fortepian, chór i orkiestrę op. 80
